عسل گیاهی در انواع و اقسام مختلف در بازار وجود دارد. دسته بندی انواع عسل بر مبنای مختلفی انجام می شود که به معرفی برخی از آنها می پردازیم.
یکی از آنها براساس فصل برداشت عسل است به عنوان مثال عسل بهاره، عسل تابستانه و عسل پاییزه.
دسته بندی، براساس محل برداشت نیز می تواند باشد مثل عسل سبلان، عسل دماوند، عسل خوانسار و . . . .
دسته بندی دیگر عسل های گیاهی، براساس کیفیت آنهاست که در اینجا به برخی از آنها نمی توان عسل گیاهی گفت.
طبقه بندی انواع عسل
براساس کیفیت، انواع عسل را به ۳ دسته عسل صددرصد طبیعی، عسل تغذیه ای یا عسل شکری و عسل مصنوعی (عسل صنعتی، عسل تقلبی) تقسیم می کنیم.
عسل مصنوعی
در تولید این نوع عسل، زنبور عسل هیچ نقشی نداشته و کاملاً دست ساز می باشد. این ماده به هیچ عنوان، عسل، نیست و مصرف آن برای سلامتی بدن نیز ضرر دارد.
متأسفانه تولید عسل صنعتی، یا همان عسل مصنوعی و تقلبی در بازار بسیار زیاد شده است. با یک جستجوی ساده در اینترنت می بینیم که جستجوی عباراتی مثل «تولید عسل مصنوعی»، «طرز تهیه عسل مصنوعی» و . . . چقدر زیاد شده است.
توصیه اکید ما به شما این است که به هیچ عنوان از این نوع عسل مصرف نکنید و چنانچه افرادی را می شناسید که دست به این اقدام می زنند و تولید کننده عسل تقلبی هستند به مراجع قانونی معرفی کنید.
عسل تغذیه ای
عسل تغذیه ای، به عسلی می گوییم که در زمان تولید آن توسط زنبور عسل، زنبور علاوه بر شهد گلها و گیاهان از غذای کمکی مثل محلول آب و شکر نیز تغذیه کرده باشد. این نوع عسل بسته به میزان مصرف غذای کمکی کیفیت های مختلفی دارد.
درصد ساکارز عسل تغذیه ای، از ۳ درصد تا حدود ۲۰ درصد متغیر است. این نوع عسل اگرچه تولید زنبور عسل می باشد، اما همه خواص گفته شده برای عسل را دارا نیست.
متأسفانه رویکرد زنبورداران برای تولید عسل تغذیه ای در سال های اخیر افزایش یافته است و مردم عزیز ما نیز ندانسته اقدام به خرید این نوع عسل می نمایند.
پیشنهاد ما به شما خرید عسل، از تولیدکنندگان و فروشندگان مطمئن و معتبر می باشد.
عسل طبیعی
عسلی که توسط زنبور عسل تولید می شود و برای تولید آن، زنبور، فقط از شهد گلها و گیاهان استفاده کرده است، عسل طبیعی می باشد.
عسل طبیعی براساس گلها و گیاهانی که زنبور از آنها تغدیه کرده است، نامگذاری می شود.
عسل چندگیاه حاصل فعالیت زنبور عسل بر روی شهد گلهای مختلف می باشد و عسل تک گل تولید عسل توسط زنبور با استفاده از شهد یک گل خاص.
شاید این شبهه پیش بیاید که زنبور چطور ممکن است تنها از شهد یک گل استفاده کند و سراغ بقیه گلها نرود؟ در پاسخ باید گفت ما عسل تک گل را با توجه به منطقه ای که حدوداً بیش از ۷۰ درصد از پوشش گیاهی آن منطقه باشد می شناسیم. به عنوان مثال عسل آویشن در مناطقی برداشت می شود که بیش از ۷۰ درصد آن آویشن باشد.
ساکارز عسل طبیعی کمتر از ۳ درصد می باشد جز در یکی دو مورد خاص. همچنین رطوبت عسل طبیعی کمتر از ۲۰ درصد است.
انواع عسل طبیعی تک گل
در اینجا به رایج ترین عسل های موجود در کشور ایران به همراه برخی از خواص آنها اشاره می کنیم.
عسل گون گز (گون انگبین)
عسل گون گز در نواحی اطراف شهرکرد و برخی از نواحی غربی کشور تولید و برداشت می شود. چنانچه این نوع عسل به صورت صددرصد طبیعی باشد، ساکارز آن از یک درصد تا ۲.۵ درصد متغیر است. این نوع عسل برای درمان ناراحتی های گوارشی و دردهای استخوانی و مفصلی استفاده می شود.
عسل گون کتیرا (گون زرد)
در بسیاری از نواحی کوهستانی زاگرس و البرز گیاه کتیرا رشد نموده و در نتیجه می توان عسل آن را نیز برداشت کرد. رنگ این عسل زرد شفاف است و بطور طبیعی ساکارز آن کمتر از ۲ درصد می باشد. عسل گون کتیرا برای دفع سنگ کلیه و سنگ مثانه و همچنین درمان روماتیسم بسیار مفید است.
عسل کنار
مناطق جنوب و جنوب غربی کشور، محل رویش گیاه کنار است. عسلی که از شهد گلهای کنار برداشت می شود، بسیار مقوی بوده و مدتی پس از برداشت تیره رنگ می شود. عسل کنار دارای طبع خنک است و ساکنان نواحی گرمسیر از مصرف کنندگان همیشگی آن هستند. عسل کنار خون ساز نیز بوده و تقویت کننده قوای جنسی است.
چنانچه عسل کنار بصورت طبیعی و خالص برداشت شود، ساکارز آن بین ۷ تا ۹ درصد می باشد و برای مصرف بیماران دیابتی مناسب نیست.
عسل آویشن
بهترین نمونه عسل آویشن در نواحی اطراف دماوند و شمال غربی کشور در مناطق حومه شهر سلماس برداشت می شود. عسل آویشن رنگ قرمز بسیار زیبایی دارد و از نظر طعم نیز بسیار دلپذیر است.
عسل آویشن در درمان حساسیت ها و تقویت حافظه مفید می باشد. این نوع عسل بطور طبیعی دارای ساکارز کمتر از ۲ درصد می باشد.
عسل گشنیز
عسل گشنیز هم از جمله انواع عسل طبیعی است که نواحی غربی کشور از جمله استان کرمانشاه محل اصلی برداشت این نوع عسل می باشد.
عسل گشنیز طبیعی دارای ساکارز نزدیک به ۱ درصد می باشد و از آنجا که فروکتوز آن بالاست، برای مصرف بیماران دیابتی بسیار مناسب است. همچنین عسل گشنیز برای رفع حساسیت و سرفه های مزمن مفید می باشد.
عسل شوید
از جمله انواع عسل تیره رنگ، عسل شوید می باشد که نواحی اطراف اصفهان و قم، مکان مناسبی برای برداشت عسل شوید است. عسل شوید طبیعی دارای ساکارز نزدیک به ۱ درصد می باشد.
بیمارانی که اصطلاحاً کبد چرب دارند می توانند با مصرف این نوع عسل تا حدودی درمان شوند.
عسل یونجه
نواحی اطراف قم و اصفهان و برخی از مناطق استان فارس دارای کشتزارهای یونجه است که برداشت عسل طبیعی یونجه را به همراه دارد.
عسل یونجه از جمله انواع عسل دارویی به شمار می رود که مصرف آن را برای کودکان به دلیل خون ساز بودنش، توصیه می کنیم. عسل یونجه سرشار از ویتامین A و ویتامین K است و برای ازدیاد شیر مادران شیرده بسیار مناسب است.
ساکارز عسل طبیعی یونجه بین ۲ تا ۳ درصد می باشد.
گاهی اوقات عسل یونجه آمیخته با عسل خارشتر است که سبب می شود کمی قرمز رنگ شود.
عسل بهارنارنج (عسل مرکبات)
استان های شمالی کشور و بخش هایی از استان فارس و هرمزگان با دارا بودن نارنجستان و باغ های مرکبات، مستعد برای تولید و برداشت عسل بهارنارنج و عسل مرکبات می باشد.
عسل مرکبات برداشت شده از مناطق شمالی از عطر و طعم بهتری برخوردار است اما رطوبت آن از حد استاندارد کمی بالاتر است.
عسل بهارنارنج برای تقویت اعصاب بسیار مفید است و آرامش بخش می باشد.
عسل بهار نارنج دارای رنگ زرد متمایل به قرمز رنگ می باشد اما بسیار شفاف است. این نوع عسل دارای ساکارز نزدیک به ۲ درصد می باشد اما اگر سایر مرکبات مثل پرتقال نیز با آن باشد، بطور طبیعی ساکارز آن تا ۴ درصد نیز می رسد.
انواع دیگری از عسل طبیعی نیز وجود دارد که در مطالب دیگر این سایت به آنها اشاره می شود. از این نوع عسل ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
عسل سیاه دانه، عسل اقاقیا، عسل شاه بلوط، عسل زول (زولنگ)، عسل قنقال، عسل جعفری، عسل آفتابگردان، عسل خارشتر، عسل عناب، عسل زرشک و . . . .
